Cơ quan An ninh và Tình báo Quân đội Hà Lan: Bức tường thành chống lại các mối đe dọa an ninh quốc gia

14:00 | 05/03/2024 | CHÍNH SÁCH - CHIẾN LƯỢC
Cơ quan An ninh và Tình báo Quân đội Hà Lan (Military Intelligence and Security Service - MIVD) đóng vai trò là bức tường thành chống lại các mối đe dọa có thể làm suy yếu an ninh quốc gia. Trực thuộc Bộ Quốc phòng Hà Lan, MIVD đóng vai trò quan trọng trong việc đưa ra các quyết định chiến lược dựa trên những phát hiện tình báo của mình. Nhiệm vụ chính của MIVD là thu thập thông tin tình báo để hỗ trợ các hoạt động quân sự và đóng góp cho an ninh quốc gia, trong đó các quy trình và thách thức mà cơ quan này phải giải quyết vô cùng phức tạp. Bài báo sẽ phân tích làm rõ các hoạt động, cơ cấu tổ chức và hợp tác của MIVD, cùng với những thách thức mà cơ quan này đang phải đối mặt hiện nay.

CÁC HOẠT ĐỘNG CỦA MIVD

MIVD được thành lập chính thức vào năm 2002 và trở thành một bộ phận quan trọng trong công tác đảm bảo an ninh quốc gia của Hà Lan. Hình thành từ cơ quan tình báo tiền nhiệm MID (Military Intelligence Service), kể từ khi thành lập đến nay, MIVD đã trải qua một quá trình biến đổi sâu rộng, phát triển từ một cơ quan chủ yếu tập trung vào việc thu thập thông tin tình báo truyền thống thành một cơ quan tình báo hiện đại, hoạt động trong nhiều lĩnh vực tình báo phức tạp, đòi hỏi kỹ thuật, công nghệ cao [1].

Thu thập tình báo nước ngoài

MIVD sử dụng cách tiếp cận có hệ thống, nhiều lớp để thu thập thông tin tình báo từ các nguồn nước ngoài, bao gồm các hoạt động: tình báo con người (Human Intelligence - HUMINT), tình báo tín hiệu (Signals Intelligence - SIGINT), tình báo ảnh (Imagery Intelligence - IMINT) và tình báo dựa trên các nguồn mở (Open-Source Intelligence - OSINT). Trong đó, HUMINT liên quan đến các hoạt động bí mật của các đặc vụ thực hiện nhiệm vụ xâm nhập vào nội bộ đối phương. SIGINT tận dụng khả năng của các thiết bị nghe tinh vi và khả năng đánh chặn để giám sát thông tin liên lạc điện tử. IMINT thường được thu thập thông qua trinh sát vệ tinh hoặc trên không, cung cấp thông tin hình ảnh quan trọng về các cơ sở, hoạt động di chuyển quân hoặc các địa điểm chiến lược của đối phương. Cuối cùng, OSINT bao gồm việc thu thập thông tin dữ liệu từ các nguồn công khai công bố rộng rãi [2]. Ngoài ra, MIVD cũng sử dụng mô hình dữ liệu và phân tích nâng cao để dự đoán các hoạt động quân sự nước ngoài hoặc đánh giá khả năng xảy ra xung đột ở các khu vực địa chính trị nhạy cảm. Các thuật toán thống kê có thể phân tích dữ liệu của cuộc xung đột trong nhiều năm và dữ liệu của các sự kiện đang diễn ra để đánh dấu các điểm nóng tiềm năng. Chiến lược toàn diện và tinh vi này không chỉ nhằm mục đích thu thập thông tin phản ứng còn chủ động đánh giá và ngăn chặn các mối đe dọa có thể có trong tương lai.

Hoạt động trên không gian mạng

Trên không gian mạng, MIVD không chỉ hoạt động như một lá chắn giúp phòng thủ và bảo vệ tài sản kỹ thuật số quân sự, cơ quan này còn tham gia vào các hoạt động tấn công mạng. Các cuộc tấn công này bao gồm các hoạt động trinh sát mạng chống lại các hệ thống nước ngoài để thu thập thông tin tình báo hoặc các cuộc tấn công mạng thực tế để vô hiệu hóa tạm thời khả năng của đối phương. Khi nói đến phòng thủ, thuật toán học máy và trí tuệ nhân tạo (AI) được MIVD sử dụng để phát hiện những hành vi bất thường trên mạng. Công nghệ kiểm tra sàng lọc các luồng dữ liệu lớn để xác định các mẫu đáng ngờ được áp dụng, trong khi kiến trúc Zero Trust đảm bảo rằng ngay cả người trong nội bộ cũng không thể tùy tiện truy cập vào các thông tin nhạy cảm. Tất cả các biện pháp này được phối hợp để tạo ra một trung tâm tác chiến mạng bảo vệ các hệ thống và mạng lưới quân sự của Hà Lan.

Phản gián và chống khủng bố

Đơn vị phản gián trong MIVD có nhiệm vụ xác định các mối đe dọa từ bên trong và bên ngoài bộ máy quân sự, bao gồm việc kiểm tra lý lịch kỹ càng, giám sát liên tục hành vi của nhân viên và sử dụng các kỹ thuật đánh lừa tiên tiến để phát hiện gián điệp hoặc những kẻ xâm nhập. Các hoạt động này không chỉ giới hạn ở Hà Lan, thông thường chúng mở rộng sang các nhiệm vụ quân sự của quốc gia này ở nước ngoài, chẳng hạn như các hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc, nơi Quân đội Hà Lan có thể dễ bị cài cắm gián điệp hoặc phá hoại.

Trong lĩnh vực chống khủng bố, MIVD đang kết hợp các phương pháp phân tích dữ liệu lớn để sàng lọc khối lượng dữ liệu khổng lồ nhằm xác định các mối đe dọa tiềm ẩn. Các công cụ xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP) được sử dụng trong việc phân tích các cuộc trò chuyện để tìm các từ khóa cụ thể hoặc các kiểu hành vi đáng ngờ. Sau đó, các nhà phân tích sẽ xem xét kỹ lưỡng các điểm dữ liệu được đánh dấu này, tham chiếu chúng với các cơ sở dữ liệu tình báo khác, thậm chí có thể là của các quốc gia đồng minh [3].

CƠ CẤU TỔ CHỨC VÀ HỢP TÁC QUỐC TẾ

Tổ chức của MIVD

MIVD đã phát triển cơ cấu tổ chức của mình để đáp ứng nhu cầu phức tạp của tình báo quân sự hiện đại. Ban Điều hành với vai trò giám sát việc thu thập thông tin tình báo thông thường và giám sát các hoạt động mạng cũng như sự hợp tác với Lực lượng Đặc biệt. Các thành phần trong Ban Điều hành được phân công phụ trách các đơn vị thực hiện các nhiệm vụ tối mật khác nhau, thường có sự hợp tác của các cơ quan tình báo nước ngoài.

Bộ phận Phân tích bên cạnh nhiệm vụ chuyển đổi dữ liệu thô thành thông tin tình báo, đơn vị này cũng tuyển dụng một loạt các chuyên gia, những người mang lại sự hiểu biết sâu sắc về các lĩnh vực chuyên biệt, chẳng hạn như năng lượng hạt nhân, chiến tranh sinh học, kinh tế,... Các chuyên gia phân tích sử dụng các công cụ học máy và mô hình dự đoán để cung cấp không chỉ nhận thức về tình huống mà còn cả các kịch bản tiềm năng trong tương lai, điều này rất cần thiết cho việc lập kế hoạch chiến lược.

Bộ phận Kỹ thuật chịu trách nhiệm về cơ sở hạ tầng công nghệ, với nhiệm vụ đón đầu các xu hướng công nghệ đang phát triển nhanh chóng. Họ sẽ nghiên cứu và phát triển các giải pháp phần mềm riêng biệt để phân tích thông tin tình báo, hệ thống liên lạc an toàn không bị nghe lén và cơ chế phòng thủ mạng có thể thích ứng với các loại mối đe dọa mạng mới trong thời gian thực.

Hợp tác và liên minh

MIVD hoạt động chủ yếu vì lợi ích an ninh quốc gia Hà Lan, bên cạnh đó những nỗ lực hợp tác của cơ quan này với các đối tác quốc tế cũng giúp mở rộng đáng kể phạm vi và hiệu quả. Các thỏa thuận hợp tác liên ngành và chia sẻ dữ liệu của nước này đã củng cố vị thế của họ như một đối tác đáng tin cậy trong giới tình báo quốc tế. Ví dụ, với tư cách là một phần của Liên minh tình báo Nine Eyes, MIVD có quyền truy cập vào các thông tin tình báo SIGINT và dữ liệu điện tử khác.

NHỮNG THÁCH THỨC MÀ MIVD PHẢI ĐỐI MẶT

Ý nghĩa pháp lý và đạo đức

Bản chất bí mật trong các hoạt động của MIVD thường đẩy tổ chức này vào vùng xám về mặt đạo đức. Các luật của Hà Lan như Đạo luật Dịch vụ An ninh và Tình báo [3] cung cấp khuôn khổ cho việc giám sát an ninh thông tin, mặt khác các yêu cầu cấp thiết của công việc tình báo thường đặt ra nhiều vấn đề khó khăn về mặt đạo đức liên quan đến an toàn dân sự trong các hoạt động đó. Vào ngày 11/7/2017, Thượng viện Hà Lan đã thông qua Đạo luật Dịch vụ An ninh và Tình báo. Đạo luật này cho phép trao thêm quyền giám sát và các quyền hạn khác cho các cơ quan tình báo, bao gồm quyền thu thập dữ liệu từ các cá nhân và tổ chức. Chính phủ Hà Lan cho biết việc cấp quyền cho các cơ quan tình báo trong nước là cần thiết để chống lại các mối đe dọa an ninh quốc gia hiện nay. Nhưng sau đó, một cuộc tranh luận chính trị kéo dài nổ ra xoay quanh việc các cơ quan mật vụ được trao quyền giám sát, truy cập cơ sở dữ liệu theo thời gian thực của bên thứ ba, giám sát và chia sẻ dữ liệu chưa được đánh giá với các dịch vụ nước ngoài, do đó người dân Hà Lan đã kêu gọi tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý.

Vào ngày 21/3/2018, Hà Lan đã tổ chức bỏ phiếu trưng cầu dân ý về Đạo luật Dịch vụ An ninh và Tình báo mới, đa số công dân Hà Lan đã bỏ phiếu chống lại đạo luật với sự chỉ trích cho rằng luật cho phép thu thập và chia sẻ không có mục đích rõ ràng một lượng lớn dữ liệu cá nhân của công dân, điều này có thể dẫn đến nguy cơ lộ lọt thông tin của công dân Hà Lan cùng với đó là những lo ngại về xâm phạm quyền riêng tư cá nhân [4].

Rủi ro từ công nghệ mới

Việc đối thủ sử dụng các phương pháp phức tạp hơn, đòi hỏi MIVD phải không ngừng phát triển. Ví dụ, sự phát triển của điện toán lượng tử gây ra rủi ro đáng kể cho các thuật toán mã hóa hiện tại. Nghiên cứu về các phương pháp mã hóa kháng lượng tử hiện được ưu tiên cao, nhưng thời gian để phát triển những công nghệ tiến bộ đó vẫn chưa chắc chắn.

Hạn chế về nguồn lực

Những hạn chế về ngân sách liên tục cản trở nỗ lực hiện đại hóa và thích ứng của MIVD. Trong khi Hà Lan là một quốc gia thịnh vượng, việc phân bổ ngân sách thường ưu tiên các lĩnh vực khác hơn là tình báo quân sự. Hạn chế tài chính này không chỉ ảnh hưởng đến việc nâng cấp công nghệ mà còn ảnh hưởng đến việc tuyển dụng nguồn nhân lực, đào tạo và giữ chân nhân sự có tay nghề cao là một nỗ lực tốn kém.

KẾT LUẬN

MIVD đóng vai trò nền tảng trong việc bảo vệ lợi ích quốc gia của Hà Lan nói riêng và góp phần bảo vệ an ninh toàn cầu nói chung. Cách tiếp cận đa chiều để thu thập thông tin tình báo, phát triển công nghệ tiên tiến trong các hoạt động mạng và cơ cấu tổ chức phức tạp giúp cơ quan này trở thành một bức tường thành chống lại các mối đe dọa tới an ninh quốc gia. Tuy nhiên, MIVD cũng phải vượt qua một loạt thách thức ngày càng phức tạp, đó là vấn đề pháp lý, công nghệ và tài chính để duy trì hiệu quả và duy trì an ninh của Hà Lan.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1]. https://www.linkedin.com/pulse/comprehensive-history-dutch-mivd-from-conception-day-niels-groeneveld?trk=article-ssr-frontend-pulse_more-articles_related-content-card.

[2]. https://www.linkedin.com/pulse/in-depth-analysis-military-intelligence-security-niels-groeneveld?trk=article-ssr-frontend-pulse_more-articles_related-content-card.

[3]. https://www.dcaf.ch/sites/default/files/publications/documents/Netherlands_EN.pdf.

[4]. https://edri.org/our-work/new-dutch-law-for-intelligence-services-challenged-in-court/.

 

TS. Phạm Văn Tới (Phòng Thí nghiệm trọng điểm An toàn thông tin, Bộ Tư lệnh 86)

Tin cùng chuyên mục

Tin mới