Thủ tướng Phạm Minh Chính: cần có đánh giá, hướng dẫn, giám sát bảo vệ hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu quốc gia
Phiên họp kết nối trực tuyến toàn quốc từ trụ sở Chính phủ tới trụ sở Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Tham dự phiên họp có Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang, Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số (CĐS), các Bộ trưởng, lãnh đạo các bộ, ngành, thành viên Ủy ban; lãnh đạo các địa phương, các tập đoàn, doanh nghiệp (DN) lớn về công nghệ thông tin (CNTT).
Các báo cáo, ý kiến tại phiên họp đánh giá, CĐS quốc gia và triển khai Đề án 06 của Chính phủ nhận định với các con số thuyết phục về 6 kết quả nổi bật trong nửa đầu năm 2024 như sau:
Thứ nhất, công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành và tổ chức thực hiện được triển khai quyết liệt, đồng bộ với quyết tâm cao từ Trung ương đến cơ sở.
Thứ hai, công tác hoàn thiện thể chế, cơ chế chính sách tạo khuôn khổ pháp lý và điều kiện thuận lợi cho chuyển đổi số quốc gia và Đề án 06 được triển khai tích cực.
Thứ ba, kinh tế số, xã hội số tiếp tục có bước phát triển mạnh mẽ trên nhiều lĩnh vực.
Thứ tư, hạ tầng số và các nền tảng số được quan tâm đầu tư và có nhiều bước phát triển.
Thứ năm, cơ sở dữ liệu (CSDL) quốc gia, chuyên ngành được đẩy mạnh triển khai; kết nối, tích hợp, chia sẻ dữ liệu có bước phát triển.
Thứ sáu, cung cấp dịch vụ công trực tuyến cho người dân, doanh nghiệp được đẩy mạnh.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu tại phiên họp
Phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính cơ bản thống nhất với nội dung các báo cáo, tham luận, ý kiến phát biểu thẳng thắn, tâm huyết, mang tính xây dựng của các đại biểu; giao Bộ Công an, Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) phối hợp với Văn phòng Chính phủ tiếp thu các ý kiến, hoàn thiện và trình ban hành văn bản chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch Ủy ban CĐS quốc gia để thống nhất triển khai trong thời gian tới. Đánh giá về các kết quả đạt được, Thủ tướng khẳng định CĐS đã trở thành phong trào, xu thế, là yêu cầu khách quan và lựa chọn chiến lược.
Thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã quyết liệt chỉ đạo, triển khai đồng bộ các giải pháp để thực hiện ngày càng hiệu quả, thiết thực công cuộc CĐS quốc gia; đẩy mạnh CĐS trên hầu hết các lĩnh vực; tập trung xây dựng, hoàn thiện thể chế, cơ chế chính sách nhằm thúc đẩy phát triển chính phủ số, kinh tế số, xã hội số, công dân số.
Đồng thời, tổ chức triển khai quyết liệt Đề án 06 từ Trung ương đến cơ sở, được người dân, DN đồng tình, ủng hộ, đánh giá cao; góp phần thay đổi phương thức quản lý và nâng cao chất lượng, hiệu quả trong quản lý công dân; tiết kiệm thời gian, công sức; tạo nền tảng quan trọng để triển khai các dịch vụ công trực tuyến (DVCTT).
Thủ tướng nhấn mạnh, để hoàn thành các mục tiêu của Chương trình CĐS quốc gia và Đề án 06, phía trước còn rất nhiều việc phải làm; còn có một số việc đề ra nhưng chậm tiến độ; có những việc khó có thể hoàn thành nếu không chỉ đạo quyết liệt, kiên trì, nhất quán, đồng bộ từ Trung ương đến cơ sở.
Những tồn tại, hạn chế, nhiệm vụ chậm tiến độ
Đánh giá về các kết quả đạt được, Thủ tướng một lần nữa khẳng định CĐS đã trở thành phong trào, xu thế, là yêu cầu khách quan và lựa chọn chiến lược. Thời gian qua, công tác chỉ đạo, điều hành đã có kinh nghiệm hơn, có thứ tự, bài bản, bám sát thực tiễn hơn, hiệu quả hơn. Công tác tổ chức thực hiện từ Trung ương đến cơ sở được triển khai đồng bộ, tích cực hơn. Kết quả mang lại thiết thực hơn, tích cực hơn và thuyết phục.
"Người dân, DN ủng hộ, đồng hành, tham gia tích cực hơn. CĐS đã đến "từng ngõ, từng nhà, từng người". Niềm tin của các cấp, các ngành, các địa phương, người dân và DN được củng cố và nâng lên, góp phần truyền cảm hứng và tạo động lực phát triển mới", Thủ tướng nhấn mạnh.
Bên cạnh những thành tựu Thủ tướng cũng chỉ rõ, CĐS quốc gia và triển khai Đề án 06 còn có những tồn tại, hạn chế, nhiệm vụ chậm tiến độ. Cụ thể, việc xây dựng, hoàn thiện môi trường pháp lý, cơ chế, chính sách còn nhiều bất cập, chưa kịp thời. Nhiều nhiệm vụ theo kế hoạch của Ủy ban Quốc gia về CĐS và Đề án 06 chưa hoàn thành theo tiến độ đề ra. Thủ tướng phê bình các bộ, ngành, địa phương chưa xây dựng Kế hoạch hoạt động của Ban Chỉ đạo CĐS.
Phát triển kinh tế số chưa tương xứng với tiềm năng, đầu tư còn dàn trải; phát triển hạ tầng số, nền tảng số, dữ liệu số chưa khắc phục được tình trạng "manh mún, cát cứ thông tin, chia cắt, co cụm dữ liệu" (hạ tầng số, nền tảng số của nhiều cơ quan đầu tư thiếu đồng bộ, chưa bảo đảm khả năng kết nối, chia sẻ thông tin). Vẫn còn nhiều thôn, bản chưa có đường cáp quang; nhiều điểm lõm sóng (821 điểm), lõm điện.
Công tác an ninh mạng, an toàn thông tin ở nhiều nơi chưa được quan tâm đúng mức. Cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính còn chậm. Chất lượng cung cấp DVCTT chưa cao. Nhân lực cho CĐS của Đề án 06 còn chưa đáp ứng nhu cầu về số lượng, chất lượng, phân bổ chưa đồng đều, nhất là nhân lực trình độ cao và nhân lực trong các ngành kinh tế mới nổi.
Một số bài học kinh nghiệm trong chuyển đổi số
Thủ tướng khái quát một số bài học kinh nghiệm trong CĐS, trước hết là người đứng đầu phải vào cuộc; quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, làm việc có trọng tâm, trọng điểm, tránh dàn trải, làm việc nào dứt điểm việc đó; phân công rõ người, rõ việc, rõ ưu tiên, trọng tâm, rõ thời gian, rõ kết quả để dễ kiểm tra, dễ giám sát, đánh giá; kiểm tra, theo dõi, đôn đốc, thưởng phạt phân minh, kịp thời.
Thủ tướng yêu cầu phải huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, hành động đồng bộ ở các cấp, các ngành, các địa phương và sự hưởng ứng, tham gia tích cực của toàn dân, cộng đồng DN. Phải có chương trình, kế hoạch cụ thể, lắng nghe hơi thở cuộc sống, bám sát tình hình thực tế, phản ứng linh hoạt, kịp thời, hiệu quả.
Đồng thời, phải đẩy mạnh xây dựng và hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách, mạnh dạn thí điểm các mô hình mới để đáp ứng yêu cầu thực tiễn và xu thế phát triển. Huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực, phát huy mạnh mẽ phương thức đối tác công tư, lấy đầu tư công dẫn dắt, kích hoạt đầu tư...
Thủ tướng cũng nhấn mạnh phải lấy người dân, DN là trung tâm, là chủ thể và là mục tiêu; luôn cầu thị, lắng nghe phản ánh của người dân, DN. Phải nói thật, làm thật, để người dân, DN được thụ hưởng thật những thành quả do CĐS mang lại theo tinh thần "không để ai bị bỏ lại phía sau".
Nhóm nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cần thực hiện trong thời gian tới
Thủ tướng chỉ rõ các nhóm nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thời gian tới, mà trước hết là tiếp tục nâng cao nhận thức trong các cấp, các ngành và người dân, DN về vị trí, vai trò, tầm quan trọng, sức ảnh hưởng, lan tỏa và vai trò động lực phát triển, động lực tăng trưởng của CĐS; tập trung xây dựng, chia sẻ CSDL của các bộ, ngành, địa phương và kết nối với CSDL quốc gia.
Thủ tướng yêu cầu Bộ trưởng, trưởng ngành, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương phải trực tiếp chỉ đạo nhiệm vụ này, ưu tiên nguồn lực, triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp về CĐS đã đề ra, với tinh thần "chỉ bàn làm, không bàn lùi", đã nói là làm, đã cam kết phải thực hiện, đã làm phải có sản phẩm, hiệu quả cụ thể.
Phấn đấu đến năm 2025, 100% DVCTT được thực hiện toàn trình; 50% dân số trưởng thành sử dụng DVCTT; 100% hồ sơ giải quyết TTHC được gắn định danh cá nhân; 90% người dân, DN hài lòng trong giải quyết TTHC; 50% thủ tục, giấy tờ của người dân liên quan đến dữ liệu dân cư được cắt giảm...
Thủ tướng cũng yêu cầu khẩn trương xử lý các nhiệm vụ quá hạn, tồn đọng trong giai đoạn 2023 - 2024, trong đó 12 bộ, ngành và 20 địa phương chưa ban hành Kế hoạch cần khẩn trương ban hành Kế hoạch CĐS năm 2024 trước ngày 20/7/2024.
Thủ tướng giao Bộ TT&TT tổ chức họp, thống nhất nội dung với các bộ, ngành liên quan, khẩn thương hoàn thiện và trình Thủ tướng Chính phủ ban hành "Chiến lược Phát triển ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam đến năm 2030" trong tháng 7/2024. Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẩn trương hoàn thiện, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Đề án "Phát triển nguồn nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn đến năm 2030, định hướng đến năm 2045" trong tháng 7/2024.
Về đẩy mạnh xây dựng: hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách, Thủ tướng giao Bộ TT&TT khẩn trương xây dựng, hoàn thiện trình Chính phủ ban hành các văn bản thi hành Luật Giao dịch điện tử, Luật Viễn thông. Sớm nghiên cứu xây dựng, ban hành tiêu chuẩn về địa chỉ số quốc gia.
Về phát triển kinh tế số: Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành khẩn trương tổ chức các phiên họp chuyên đề số hóa các ngành, lĩnh vực phụ trách. Đẩy mạnh số hóa, làm giàu CSDL của các bộ, ngành, địa phương; xây dựng và đưa vào vận hành CSDL dùng chung về thương mại điện tử. Cùng với đó là đẩy mạnh CĐS trong công tác quản lý thuế và thực hiện đồng bộ các giải pháp về hóa đơn điện tử, nhất là hóa đơn điện tử trong bán lẻ trực tiếp; phát triển hạ tầng thanh toán điện tử, hạ tầng thông tin tín dụng bảo đảm hoạt động liên tục, thông suốt, an toàn, đáp ứng tốt nhu cầu thanh toán đa dạng, ngày càng tăng nhanh.
Về dịch vụ công trực tuyến: Thủ tướng yêu cầu sớm hoàn thành triển khai 30 DVC thiết yếu còn lại (nhất là tích hợp, công bố nhóm TTHC đăng ký thành lập hộ kinh doanh và đăng ký thuế lên Cổng DVC quốc gia; kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa CSDL về người có công, bảo trợ xã hội, hộ nghèo, hộ cận nghèo với hệ thống thông tin giải quyết TTHC cấp tỉnh).
Về phát triển hạ tầng số quốc gia: Thủ tướng giao Bộ Công an tham mưu xây dựng, trình Thủ tướng ban hành Chỉ thị về đẩy mạnh triển khai Nghị quyết 175/NQ-CP để đẩy nhanh tiến độ xây dựng Trung tâm dữ liệu quốc gia. Bộ Y tế sớm hoàn thiện, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án phát triển hạ tầng số và ứng dụng CNTT phục vụ CĐS y tế đến năm 2030. Bộ Tài nguyên và Môi trường xây dựng CSDL về đất đai, tài nguyên.
Về phát triển các nền tảng số, dịch vụ số, dữ liệu số: Thủ tướng chỉ đạo Bộ Xây dựng đẩy nhanh kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa Hệ thống thông tin nhà ở và thị trường bất động sản với CSDL quốc gia về dân cư, hoàn thành trong tháng 7/2024. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thực hiện kết nối với CSDL quốc gia về dân cư để liên thông dữ liệu đăng ký tàu cá, nhật ký khai thác thuỷ sản; tích hợp tài khoản VNeID và thực hiện các thủ tục về đăng ký tàu cá, khai thác thủy sản, hoàn thành trong tháng 9/2024. Bộ Tư pháp kết nối, chia sẻ dữ liệu với CSDL quốc gia về dân cư với các CSDL của ngành Tư pháp như CSDL hộ tịch điện tử, quốc tịch, lý lịch tư pháp, hoàn thành trong tháng 7/2024.
Về an ninh, an toàn thông tin: trước tình hình tấn công mạng trên thế giới và trong nước gia tăng mạnh thời gian qua, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ Công an chủ trì, phối hợp với Bộ Quốc phòng, Bộ TT&TT giao ban hằng tháng, có đánh giá, hướng dẫn, giám sát, bảo vệ hệ thống thông tin, CSDL quốc gia và các bộ, ngành, địa phương.
Đặc biệt, Thủ tướng yêu cầu các DN công nghệ Việt Nam tích cực tham gia quá trình CĐS. Bộ Công an, Bộ TT&TT tổng hợp, đề xuất cấp có thẩm quyền về khen thưởng các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác CĐS.
Nguyệt Thu