Theo nội dung công văn, mã độc tống tiền, mã độc mã hóa dữ liệu (Ransomware) từ khi xuất hiện đã gây thiệt hại cho nhiều tổ chức, doanh nghiệp. Sau đợt tấn công tháng 5/2017 của mã độc WannaCry, ngày 27/6/2017 mã độc tống tiền lại tiếp tục gây ảnh hưởng tới nhiều nước trên thế giới.
Biến thế mã độc lần này có tên Petya (còn gọi là Petwrap) không chỉ khai thác và lây lan thông qua lỗ hổng MS17-010 mà còn có thể lây nhiễm vào máy tính đã vá lỗ hổng này thông qua công cụ WMIC (công cụ có sẵn trong Windows cho phép truy cập và thiết lập cấu hình trên các máy Windows); công cụ PSEXE (công cụ cho phép truy cập vào máy tính Windows từ xa mà người dùng không biết thông qua dịch vụ SMB) và lỗ hổng CVE-2017-0199 (lỗ hổng trong Microsoft Office/WordPad cho phép tin tặc chiếm quyền điều khiển hệ thống).
Các lỗ hổng trên đã có bản vá, tuy nhiên có nhiều máy tính vẫn chưa cập nhật và có thể là nạn nhân của đợt tấn công này.
Petya có phương thức hoạt động rất khác so với các biến thể mã độc tống tiền trước đây. Petya khi lây nhiễm vào máy tính sẽ không mã hóa từng tập tin, mà thực hiện mã hóa bảng tệp tin (Master File Table – MFT, chứa thông tin về tất cả các tập tin và thư mục trong phân vùng) và thay thế hệ thống Master Boot Record – MBR của máy tính bằng tập tin độc hại để hiển thị thông tin đòi tiền chuộc. Do vậy, máy tính người dùng sẽ không thể khởi động được khi bị nhiễm mã độc này.
Một số hòm thư điện tử dùng để phát tán mã độc Petya: wowsmith123456@posteo.net; iva76y3pr@outlook.com; carmellar4hegp@outlook.com; amanda44i8sq@outlook.com.
Khi lây nhiễm máy tính có kết nối mạng đến một số địa chỉ: 185.165.29.78; 84.200.16.242; 111.90.139.247 hoặc 95.141.115.108.
Cục An toàn thông tin hướng dẫn các cơ quan, tổ chức tăng cường các biện pháp bảo đảm an toàn thông tin để giảm thiểu nguy cơ từ mã độc Petya như sau:
- Kiểm tra và bảo đảm các máy tính trong hệ thống mạng đã cập nhật các bản vá bảo mật, đặc biệt là MS17-010, CVE 2017-0199;
- Chặn toàn bộ kết nối liên quan đến dịch vụ SMB (445/137/138/139) từ ngoài Internet;
- Vô hiệu hóa WMIC (Windows Management Instrumentation Command-line);
- Không truy cập vào các liên kết lạ, cảnh giác cao khi mở các tập tin đính kèm trong thư điện tử;
- Sao lưu các dữ liệu quan trọng thường xuyên vào các thiết bị lưu trữ riêng biệt;
- Cập nhật phần mềm diệt virus;
- Tắt dịch vụ SMB trên tất cả cả các máy trong mạng LAN (nếu không cần thiết) ;
- Tạo tệp tin "C:\Windows\perfc" để ngăn ngừa nhiễm ransomware. Đây là tập tin mà mã độc sẽ kiểm tra trước thực hiện các hành vi độc hại trên máy tính.
- Liên hệ ngay với các cơ quan chức năng cũng như các tổ chức, doanh nghiệp trong lĩnh vực an toàn thông tin để được hỗ trợ khi cần thiết.